खुल्यो चन्द्रशमशेरको रहस्यमय ढुकुटी

Chandra Shamsher (left) greeting King George V  during a hunting trip to the Nepal Terai in 1911.

 काठमाडौं (नेपाल डोर) । पुरातत्व विभागको अगुवाईमा हनुमानढोकामा खोलिएको ढुकुटीको पहिलो बाकस रित्तो थियो । विक्रम संवत १९७०मा राणा प्रधानमन्त्री श्री ३ चन्द्र शमशेरले बनाएको अर्को ढुकुटीमा महत्वपूर्ण सामान थिए । फलामे ढोका खोल्न दुईघण्टा लाग्यो, अत्यन्तै मजबुत चुकुल थियो त्यो । त्यो ढुकुटीमा १९७० सालमा भारतबाट ल्याइएका १५ थान बाकस, ८६–८८ थान इँटा, केही ठूला आकारका करुवा भेटिए । त्यहा त मल्लकालीन ढुकुटी पनि छन् ।
काठमाडौंका राजा जयप्रकाश मल्लले गोर्खाली राजा पृथ्वीनारायण शाहका फौजसँग युद्धगर्दा फौजलाई तलब खुवाउन सुन बेच्नु परेछ । त्यतिबेलादेखि राखिएका सुनपनि छन् त्यहाँ । ढुकुटी पहिलोपटक विसं २०१५ सालमा खोलिएको थियो । त्यतिबेला जर्ज छैठौं राजाले दिएको ७५ लाख कम्पनी (रुपियाँ पैसा) फेला परेको थियो ।
यसपाली ढिकुटी भत्किएर जाने खतरा भएपछि विभागले त्यसलाई खोल्न र संरक्षण गर्ने सक्रियता देखाएको रहेछ । पुरातात्विक महत्वका सामग्री  प्रदर्शनी गर्ने लक्ष्य विभागको रहेछ । तर सामानका सबै अभिलेख बनाउनु चुनौतिपूर्ण नै हुनेरहेछ । विभागका महानिर्देशक भेषनारायण दाहालले बीबीसी नेपाली सेवालाई दिएको अन्तर्वार्ता अनुसार ती सबै सामानको अभिलेखीकरण गर्न र व्यवस्थापन गर्न  आठदेखि नौमहिना लाग्छ ।