Posts

Showing posts from June, 2014

डाक्टरको स्थलगत अनुभव: मुगुका मानिस भगवान्–भरोसामा बाँचेका छन्

Image
डा. प्रशान्त कँडेल .................................................... डा. प्रशान्त कँडेल कर्णालीस्थित कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका मेडिकल अधिकृत हुन् । बंगलादेशबाट तीन वर्षअघि एमबिबिएस उत्तीर्ण गरेका उनी दुई वर्ष वीर अस्पताललगायत राजधानीका अस्पतालमा काम गरेपछि कर्णाली पुगेका हुन् । डा. कँडेलले कर्णालीको स्वास्थ्यबारे यस्तो धारणा राखे : :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: बंगलादेशबाट एमबिबिएस पढेर फर्केपछि दुई वर्ष मैले काठमाडौंको वीर अस्पताललगायतमा काम गरेँ । त्यसपछि स्वास्थ्य मन्त्रालयले कर्णाली पठायो । एक वर्षदेखि उतै छु । यसबीच मैले मुगुमा आठ महिना बसेर सेवा गरेँ । मुगुको विकटताबारे सुनेको थिएँ, अहिले प्रत्यक्ष अनुभव गरेर फर्केको छु । ०७० साउन २४ गते म जुम्लाबाट मुगुमा खटिएँ । एकजना गर्भवती महिलालाई अत्यधिक रक्तश्राव भएछ । उनको उपचार र अन्य बिरामीको चेकजाँच गर्न मलाई खटाइएको थियो । जुम्लाबाट ६ जना प्रहरीका साथ लागेर दुई दिनको पैदल हिँडी म मुगु सदरमुकाम गमबढी पुगेँ । म दुई दिनपछि पुग्दा गर्भवती महिला निको भइसकेकी रहिछन् । त्यहाँका अहेवले सोधपुछ गरेर औ

नेपाल–भारत सीमावारे स्थलगत अध्ययन प्रतिवेदन : सीमानक्सामा हस्ताक्षर गरे समस्या समाधान

पर्शुराम काफ्ले/नयाँ पत्रिका काठमाडौं, ३ असार भारतीय पक्षबाट नेपालको सीमाना अतिक्रमणको बिबाद टुंगो नलागेसम्म सीमाक्षेत्रका स्थानीय समस्या समाधान नहुने एक अध्ययनले निस्कर्ष निकालेको छ । बिपी कोइराला नेपाल भारत फाउण्डेशनको सहयोगमा एक बर्ष लगाएर गरिएको स्थलगत अध्ययनले सीमा अतिक्रमणको समस्या सुल्झिए नेपाल र भारतबीच अधिकांश समस्या समाधान हुने दाबी गरेको छ । भारतका लागि पूर्व नेपाली राजदूत लोकराज बराल र काठमाडौं विश्वविद्यालयका सहप्राध्यापक उद्धव प्याकुरेलले स्थलगत अध्ययनका आधारमा सीमा क्षेत्रमा देखिएका स्थानीयवका समस्याका बिषयमा पनि प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेका छन् । उनीहरुले पूर्व गृहसचिव उमेश मैनाली र भारतीय सीमा सशस्त्र बलका पूर्व महानिर्देशक आर के शुक्लको पनि सहयोग लिएका थिए । सोमवार भौतिक पूर्वाधार मन्त्री विमलेन्द्र निधि, नेपालका लागि भारतीय राजदूत रणजीत रायलगायतको उपस्थितिमा अध्ययनको निस्कर्ष सार्वजनिक भएको हो । प्रतिवेदनमा नेपाल र भारतबीच  यातायातको समान सुविधा अभाव, सीमा सुरक्षा बलको ज्यादतीले स्थानीय जनजीवनमा पारेको असर, फरक बजारमूल्यले पारेको नकारात्मक प्रभावका बारेमा पनि उल्लेख गर

भूटान जाँदै गरेका नरेन्द्र मोदीलाई चिठी

Image
काठमाडौं (नेपालडोर अनलाइन) भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी जुन १५ र १६ गते पहिलो विदेश भ्रमणमा क्रममा भूटान जाँदैछन् । त्यसको तीनदिन अघि १२ जुनमा भूटानको निर्वासित दल भूटान पिपुल्स पार्टीले मोदीलाई पत्र पठाउँदै शरणार्थी फिर्तिका लागि दलहरुको संलग्नतामा भारत, नेपाल र भूटानको त्रिपक्षीय वार्ताको माहौल बनाइदिन आग्रह गरेको छ । पार्टीका अध्यक्ष वलराम पौडेलले भूटानमा वास्तविक प्रजातन्त्रको वहाली, मानवअधिकारको ग्यारेन्टी तथा विनाकारण भूटानी जेलमा रहेका हजारौं राजनीतिक बन्दीहरुको विनाशर्त रिहाईका लागि पहल गर्न भारतीय प्रधानमन्त्रीलाई अनुरोध गरेका छन् । नेपालडोर अनलाइन लाई प्राप्त पत्र जस्ताको तस्तै यहाँ प्रस्तुत छ । Honorable Prime Minister Sri Narendra Modi, New Delhi The Republic of India Congratulations on becoming the Prime Minister of the largest democracy and gratitude for visiting Bhutan at first Honorable Prime Minister, We extend our heartiest congratulations on your historic victory in the recent election to become the Prime Minister of the world’s largest democracy. We

नेपालले हामीलाई चासो दिएन :रुसी राजदूत

Image
 -रुसी राजदूत डा. सेर्गेइ भेलिचकिन-                    ............................................................ रुसी राजदूत डा. सेर्गेइ भेलिचकिन सन् २०१० डिसेम्बरदेखि काठमाडौंमा छन् । सन् १९७३ मा रुसी कूटनीतिक सेवामा प्रवेश गरेका उनी दक्षिण एसियामा मात्रै करिब २० वर्ष बसेका छन् । भारतमा दश र बंगलादेशमा पाँच वर्ष बसेका उनी नेपाल बसेको पनि पाँच वर्ष लाग्दै छ । दक्षिण एसियाको सुरक्षा, आर्थिक र राजनीतिक मामिलाका जानकार राजदूत भेलिचकिनले क्रिमिया रुसमा विलय भएपछि पश्चिमा देशको कडा विरोध गर्दै आएका छन् । पत्रकारहरूसँग खुलेर कुरा गर्न रुचाउने उनले नयाँ पत्रिकासँग रुसको विश्वव्यापी कूटनीति, दक्षिण एसियामा उसको स्वार्थ र नेपालमा उसको रुचिबारे विस्तारमा बताए : ..................................................                                                                    ........................................ नेपाल र तत्कालीन सोभियत संघबीच सन् १९५६ मा कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएको हो । त्यसको दुई वर्षपछि नेपालमा दूतावास स्थापना भयो । त्यसको चार वर्षभित्रै राष्ट्रपतिसरह हैसिय

गणतन्त्रपछि नेपाली कूटनीति

Image
दक्षिण एसियामा अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध सञ्चालनको सबैभन्दा अनुभवी मुलुक नेपाल हो । यो क्षेत्रमा अधिकांश मुलुक ब्रिटिस उपनिवेशमा रहँदा स्वतन्त्र तथा सार्वभौम राष्ट्रका हैसियतमा नेपालले बेलायतसँग कूटनीतिक सम्बन्ध जोडेको थियो । सन् १९३४ मा त बेलायतमा नेपाली राजदूतावास नै सञ्चालन भएको थियो । तत्कालीन ब्रिटिस साम्राज्यसँग नेपालले बराबरीको आधारमा सम्बन्ध विस्तार गर्नु महत्त्वपूर्ण थियो । त्यसपछि संयुक्त राज्य अमेरिकासँग सन् १९४७ अप्रिलमा र सोही वर्ष अगस्तमा स्वतन्त्र भएपछि भारत हुँदै चीनसँग कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापित भयो । राजनीतिक र आर्थिक जिम्मेवारी थपिँदै गएपछि अमेरिका, संयुक्त राष्ट्रसंघ, चीन र जापानका लागि बेग्लाबेग्लै राजदूतावास र नियोग खोलियो र अलग–अलग राजदूत नियुक्त भए । २१औँ शताब्दीको प्रारम्भसम्म राजनीतिक र आर्थिक आवश्यकताका कारण नेपाली दूतावास खोलिए । त्यो वेलासम्म नेपालले संयुक्त राष्ट्रसंघीय सुरक्षा परिषद्का स्थायी सदस्य अमेरिका, बेलायत, जर्मनी, रुस र चीन तथा अफ्रिका हेर्ने गरी इजिप्टमा दूतावास स्थापना भयो । नेपालमा सबैभन्दा पहिला बेलायत र त्यसपछि भारतले र

अमेरिकी अर्थशास्त्री क्रिस्टोफर लिङ्ले भन्छन् - भारतसँगको सम्बन्धमा चीन बार्गेनिङ चिप बन्न सक्छ ।

Image
Prof. Dr Christopher Lingle – नेपालको भूराजनीतिमा भारतको दबदबा छ । भारत र चीनको बीचमा रहनुको फाइदा पनि धेरै छन् । म चीनलाई धेरै महत्त्व दिने पक्षमा छैन । तर, नेपालको हकमा यसको महत्त्व अधिक छ । भारतसँगको सम्बन्धमा चीन नेपालको ‘बार्गेनिङ चिप’ बन्न सक्छ । तर, भारतविरोधी कार्डका रूपमा चीनलाई प्रयोग गर्नुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता होइन । भारतसँगको सन्तुलनका लागि चीनसँग व्यापार खुला गर्नुपर्छ, उससँगको सम्बन्ध अझ घनीभूत बनाउनुपर्छ । – ‘ड्युटी फ्रि’ घोषणा गरेर चीन र भारतबाट सामान आयात गर्न छुट दिने हो भने नेपाललाई सिंगापुरजस्तै ‘सपिङ डेस्टिनेसन’ बनाउन सकिन्छ । त्यतिवेला नेपालबाट भारतीयले चाइनिज सामान किन्ने अवसर पाउनेछन् भने चिनियाँलाई नेपाली बजारबाट इन्डियन सामान किन्ने सुविधा मिल्नेछ । यसले नेपाललाई रातारात आर्थिक रूपमा सबल बनाउनेछ । ...................................................... प्रा.डा. क्रिस्टोफर लिङ्ले अमेरिकी अर्थशास्त्री ................................................................................ अमेरिकी प्रोफेसर डा. क्रिस्टोफर लिङ्ले अर्थशास्त्री हुन् । सन् १९७७ मा अ

कोइराला यसरी चीन जान तयार भए

Image
Koirala at New Delhi before he became Prime Minister of Nepal : File photo पर्शुराम काफ्ले/नयाँ पत्रिका काठमाडौं, २१ जेठ चिनियाँ सरकारी समाचार एजेन्सी सिन्ह्वासँग चीन नजाने अन्तर्वार्ता दिएको तीन सातापछि प्रधानमन्त्री सुशील कोइराला बिहीबार चीनको कुन्मिङ जाँदै छन् । भारत रिसाउने डरले उ नले त्यतिवेला चीन भ्रमणमा नजाने मनस्थिति बनाएका थिए । भारतमा लोकसभा निर्वाचनपछि प्रधानमन्त्री भएका नरेन्द्र मोदीले आफ्नो शपथग्रहणमा कोइरालालाई पनि बोलाए । मोदीको शपथमा भारत भ्रमण गरिसकेपछि चीन जान प्रधानमन्त्री कोइराला मानसिक रूपमा तयार भएका हुन् । त्यसअघि उनलाई पहिले चीन भ्रमणमा गए भारत रिसाउने डर थियो । भारतमा मोदी प्रधानमन्त्री भएपछि शपथग्रहणमा आएको निम्तो स्विकारेका प्रधानमन्त्री कोइरालाले लगत्तै चीन जाने इच्छा व्यक्त गरेका थिए । उनले चिनियाँ राजदूत ऊ चुन्ताईलाई बालुवाटार बोलाएरै चीन जाने इच्छा व्यक्त गरेका थिए । प्रधानमन्त्री कोइरालालाई कुन्मिङका गभर्नरले दुई महिनाअघि नै काठमाडौं आएर चाइना–साउथ एसिया एक्स्पोमा सहभागी भइदिन आग्रह गरेका थिए । नेपालस्थित चिनियाँ दूतावासले पनि