-यमुना अर्याल (काफ्ले)-
एक औपचारिक कार्यक्रममा खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागकी महा–निर्देशक जिवन प्रभा लामाले बजारमा पाइने खाद्यन्न तथा अन्य पेय पदार्थमा अत्याधिक मिसावट भएको जानकारी पाउँदासाथ आफु सो पदमा नबस्ने जानकारी दिइन् । उनले खाद्यन्नको सरकारी अनुगमनकर्ता अर्थात आधिकारिक निकाय खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागमा दक्ष जनशक्तिको अभाव भएको र यो वर्ष मात्रै ६ जना नयाँ कर्मचारीलाई करारमा भर्ना गरेर काम थालेको पनि जानकारी दिइन् । करोडौँ उपभोक्ताको स्वास्थमाथि खेलवाड गर्नेहरुमाथि रखवार गर्ने निकायमा यति थोरै जनशक्ति हुनु भनेको सरकारी निकायको हेलत्रे¥याई सिवाय केही होइन । सात लाख उपभोक्ता बराबर एकजना विज्ञ पनि अपुग हुने अवस्था अहिले विद्यमान छ । लामाको कुरालाई आधार मान्ने हो भने बजार अनुगमन गर्ने काम केवल झारा टार्ने मेलो मात्रै भएको छ । हुन त उनले सयौँको सख्यामा नमुना परिक्षण भएको र कारवाहीको प्रत्रृmया पनि अघि बढाएको जानकारी दिइन । तर पनि जुन अनुपातमा उपभोक्ता ठग्नेहरुमाथि कारवाही हुनुपर्ने थियो सो मात्रामा हुन भने सकीरहेको छैन । शहरका केही पसल, उद्योग, गोदाम मात्रै अनुगमन गर्ने र त्यसकै आधारमा रिपोर्ट सार्वजनिक गर्ने काम पक्कै पनि उपलब्धी मुलक हुन सक्दैन । सोही कार्यक्रममा डाक्टर अरुणा उप्रेतीले भनेका कतिपय कुराहरु सम्झदा बजारीया चिजहरु केही पनि सेवन गर्न सक्ने अवस्था छैन । उप्रेतीले भने अनुसार बच्चाहरुले निकै मन पराउने चाउचाऊमा विभिन्न भिटामिनको विज्ञापन बजाएर उत्पादक कम्पनीहरुले जानाजान बच्चाको स्वास्थय कमजोर बनाएका मात्रै छैनन अड्डी समेत कमजोर बनाएका छन । आकर्षक विज्ञापनको पछि लाग्दा कलिला बालबालिकाको स्वास्थ्यमा गम्भिर असर परेको छ । सेलरोटी, समोसा, पकौडा, जेरी, पुरी,दुनोट आदि तयारी खानेकुरामा व्यापारीले व्यापार सुरु गरेदेखीको तेल मिसाएर उपभोक्ताको स्वास्थ्यमा गम्भिर लापरवाही गरेका छन । जवकी एक पटक खानेकुरा पकाइसकेको तेल अर्कोपटकको लागि अयोग्य हुन्छ । उपभोक्ताको बाध्यता छ सधैभरी आफैले सामल बोकेर हिड्न पनि सम्भव हुँदैन बाध्य भएर बाहिरको खानेकुरा सेवन गर्नु र रोगको सक्रमण भित्राउनु । अझ गाऊँ घरमा न त उपभोक्तालाई आफुले खरिद गर्ने र सेवन गर्ने खाद्यन्नको उत्पादन मिति थाहा हुन्छ , न त मिति सकिने अवधि नै । पहिलो कुरा दुर्गम भेगमा नागरिकले सजिलैसाग सर–सामान पाउँदैनन बल्लतल्ल पाएको सामानमा आँखा लगाउने ज्ञान पनि उनीहरुमा हुँदैन ।
अझँ चाडवाडको सिजन आउँनै बाँकी छ , जव चाडवाडको सिजन नजिकिन्छ व्यापारीहरु उपभोक्ता ठग्नतिर मात्रै उद्यत देखिन्छन । कृत्रिम अभाव सृजना गरेर कालोबजारी गर्नेदेखी उपभोक्ताको स्वास्थ्यमा समेत गम्भिर लेखवाल गर्ने व्यापारीहरुको बोलवाला छ यतिबेला । जतिबेला बजार अनुगमनमा तिव्रता आउँछ त्यतिबेला बल्ल उपभोक्ताको चेत खुल्छ , हामी यति हदसम्मको प्रदूषित खानेकुरा पनि खान बाध्य भइरहेका रहेछौँ भन्ने तर्फ । उपभोक्ता स्वयम सचेत नभएसम्म व्यापारीको यस्तो प्रवृति कायमै नरहला भन्न सकिदैन । पछिल्लो समयमा खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभाग र विभिन्न उपभोक्तावादी संघसस्थाको अनुगमन पश्चात पत्ता लाग्यो आम बालक , बृद्ध, अशक्त र रोगीले अमृत मानेर सेवन गर्ने गरेको दुधमा दिशामा पाइने जिवाणुको मात्रा अत्याधिक हालेर बजार पठाइदो रहेछ । डेरी सञ्चालकलाई आफुले दिशामा पाइने जिवाणु हालेर पठाएको दुध बालक, बृद्ध, रोगी, सुत्केरी र गर्भवती महिलाले सेवन गर्छन भन्ने सम्मको हेक्का पनि नहुनु निकै लाजमर्दो विषय हो । दुधमा न्यूनतम चिल्लो पदार्थ, ठोस पदार्थ नराख्ने, कोलिफर्मको मात्रा अत्याधिक राख्ने, मिति गुज्रिसकेको धुलो दुध सिसाएर पठाउने प्रवृति हावी छ । मूल्य अनि अस्व्यस्त शहरको दैनिकी , जेनतेन जिवन गुजारा गर्न पुगेका शहरवासीमाथि कथित व्यापारीहरुले जानाजान अत्याचार गरिरह्दा पनि सम्बन्धित निकाय मौन रहनुले पक्कै पनि सुभ संकेत गरेको भने छैन । अमृत मानेर सेवन गरिने दुधमा दिशामा पाइने जिवाणु समेत घुसाएर उपभोक्ताको स्वास्थ्यमा खेलवाड गर्ने व्यापारीहरुमाथि कस्तो खालको कारवाही हुनुपर्छ ? यसमा सबैको साझा जवाफ हुन्छ हदैसम्मको कारवाही । तर सरकार यसखाले विषयमा पटक पटक चुक्दै र झुक्दै आएको छ उता व्यापारीहरु उपभोक्ता ठगिरहेका छन । यो अहिलेको समस्या भने । हुन त गोठदेखी ओँठसम्म दुध सफा हुनुपर्छ भनिन्छ तर गोठदेखी दुषित हुँदै आएको दुध ओँठमा पुग्दा विष बन्न पुग्छ ।
सरकार र सम्बन्धित सरोकारवालाले उपभोक्ताको स्वास्थ्यमाथि जानाजान खेलवाड गर्नेहरुमाथि हदैसम्मको कारवाही गरी आगामी दिनमा सो प्रवृति दोहोरिन नदिनेतर्फ सचेत गराउने भन्दा पनि उल्टै व्यापारीका आन्दोलनमा सामु घुँडा टेक्दै आइरहेको इतिहासँ विद्यमान छ । नाजायज माग राखेर आन्दोलन गर्ने व्यापारीको मनोवृति बढाउने काममा सरकार लागिपरेको भान भइरहेको छ । कोलिफम अर्थात दिशामा पाइने जिवाणुको मात्रा शून्य हुनुपर्नेमा चौविस सय सम्म पु¥याएर उपभोक्तालाई विष पान गराइरहेका डेरी सञ्चालहरुमाथि कारवाही गर्न समेत सरकार र सम्बन्धित सरोकारवाला निकायले आँट गरेन । डेरी सिलबन्दी गर्न पुगेका अनुगमनकर्तामाथि डेरी सञ्चालकले अवरोध पु¥याएपछि त्यसलाई माथ गर्ने आँट सरोकारवालाले गर्न सकेनन । यो भन्दा दुखद पक्ष के हुन सक्छ ? जसले गल्ती गर्छ यसकै डर धम्कीको खप्की सहनुपर्ने बाध्यता छ ।
सरकारले केही समयअघि सुन चाँदीको बजार अनुगमन ग¥यो । महगो भजार भाऊ त्यसमा पनि मिसावट गरेर उपभोक्ता ठगेको पाइएपछि कारवाही गर्ने चेतावनी दिएको सरकारका सामु उसको कारवाही केवल फिक्का सावित भयो । धमाधम सुनचाँदी व्यापारीहरु आफुहरुले मिसावट गर्न पाउनुपर्ने, उपभोक्ता ठग्न पाउनुपर्ने घुमाउरो माग लिएर व्यवसाय नै बन्द गरेर आन्दोलनमा होमिए । साता दश दिनसम्म लगातार व्यवसाय बन्द गरेर आन्दोलन गरेपछि सरकार बाध्य भएर सुन चाँदीमा सिसावट गर्न दिने र उपभोक्ता ठग्न दिने विषयमा सहमत भयो । सिधा भाषामा नभनिएपनि व्यापारीको माग उपभोक्ता ठग्न पाउनु भन्ने नै थियो । त्यसपनि दुध र पानीको अनुगमन शुरु भयो । यी दुई अत्यन्तै संवेदनशील र अत्यावश्यक पेय पदार्थमाथिको अनुगमन पनि फितलो भयो । उपभोक्ताको हितको लागि सरकारी निकाय खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभाग छ , उपभोक्ता हित संरक्षण ऐन छ , कालोबजार नियन्त्रण गर्ने ऐन छ, वाणिज्य तथा आपुर्ति मन्त्रालय र सो मातहतको विभाग छ । विभिन्न गैरसरकारी संघसस्थाहरु पनि उपभोक्ताको हितको लागि खोलिएका छन, उपभोक्ता अधिकारवादी सस्थाहरु उतिकै क्रियाशिल छन तर पनि आम उपभोक्ताहरु बर्षोदेखी ठगिर्दै र चेपिदै आइरहेका छन । खाद्यन्नमा मिसावट एउटा समस्या हो भने तौलमा गडबडी गर्ने अर्को समस्या निकै पेचिलो बन्दै गइरहेको छ । न्यूनतम मापदण्ड पनि नपु¥याई सामानको बिक्री वितरण गर्नेहरुमाथि अनुगमन गर्दा उनीहरुकै धम्की र आन्दोलनको चेपुवामा सरकार पर्ने गर्छ । खानेपानी वितरण गर्ने निकायमाथि अनुगमन गर्नसाथ उनीहरुले अत्यावश्यक ऐन छ भन्ने कुरा विर्सेैर पानी ढुवानी ठप्पै गरे । सरकारले उनीहरुका मागमा सामु घुाडा टेक्यो र व्यवसायीको जित भएपछि पानीको ढुवानी सेवा सुचारु भयो । फेरी ग्यासँवालाको आन्दोलन शुरु भएको छ । कोशी ग्याँस कम्पनीले आफ्नो कम्पनीको ग्याासमा तीन केजीसम्म कम गरेर बेच्ने गरेको पाइएपछि अनुगमन अघि बढाएको सम्बन्धित निकाय ग्यासँ व्यवसायीको आन्दोलन गर्ने चेतावनीका अगाडी निरिह बन्न पुग्यो । आफुहरुले पाउने कमिशनको मात्रा बढाउनुपर्ने उनीहरुको माग छ , तर व्यापारीहरु कहिल्यै पनि आफुले गरेको गल्ती स्विकार्ने पक्षमा देखिदैनन । अनुगमन गरेजस्तै गर्छ सम्बन्धित निकाय, व्यापारीहरु आन्दोलन गर्छ सरकारले वार्ता गर्छ र व्यापारीको माग मुताविक निर्णय गर्छ । आखिर जसको भैँसी उसकै लाठीको अवस्था विद्यमान रहीरहन विडम्बना छ ।
गल्ती गर्नेहरुले गल्ती स्विकार्ने अवस्था हामीकहाँ हराउँदै गएको प्रतित भइरहेको पाइन्छ । जस्ले गल्ती गर्छ उसकै हप्कीदप्कीमा सरकार चुक्दै गइरहेको छ । उपभोक्ता बाध्य छन नचाहेर पनि उनीहरु विशाक्त दुध र पानी लगाएका पेय पदार्थ र खाद्यन्न सेवन गर्नको नन सेवन गर्न बाध्य छन । नखाऊ अरु विकल्प छैन खाऊँ विष मिसाइएको छ भन्ने जान्दा जान्दै कसरी खाऊँ ? यो दोधारमा उपभोक्ताहरु रोमलिएका छन । आखिर यो अवस्थाको अन्त्य कहिले होला ? स्वयम उपभोक्ताहरु नै यसतर्फ चनाखो हुनुपर्ने भएको छ ।
aryalyamuna44@gmail.com
एक औपचारिक कार्यक्रममा खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागकी महा–निर्देशक जिवन प्रभा लामाले बजारमा पाइने खाद्यन्न तथा अन्य पेय पदार्थमा अत्याधिक मिसावट भएको जानकारी पाउँदासाथ आफु सो पदमा नबस्ने जानकारी दिइन् । उनले खाद्यन्नको सरकारी अनुगमनकर्ता अर्थात आधिकारिक निकाय खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागमा दक्ष जनशक्तिको अभाव भएको र यो वर्ष मात्रै ६ जना नयाँ कर्मचारीलाई करारमा भर्ना गरेर काम थालेको पनि जानकारी दिइन् । करोडौँ उपभोक्ताको स्वास्थमाथि खेलवाड गर्नेहरुमाथि रखवार गर्ने निकायमा यति थोरै जनशक्ति हुनु भनेको सरकारी निकायको हेलत्रे¥याई सिवाय केही होइन । सात लाख उपभोक्ता बराबर एकजना विज्ञ पनि अपुग हुने अवस्था अहिले विद्यमान छ । लामाको कुरालाई आधार मान्ने हो भने बजार अनुगमन गर्ने काम केवल झारा टार्ने मेलो मात्रै भएको छ । हुन त उनले सयौँको सख्यामा नमुना परिक्षण भएको र कारवाहीको प्रत्रृmया पनि अघि बढाएको जानकारी दिइन । तर पनि जुन अनुपातमा उपभोक्ता ठग्नेहरुमाथि कारवाही हुनुपर्ने थियो सो मात्रामा हुन भने सकीरहेको छैन । शहरका केही पसल, उद्योग, गोदाम मात्रै अनुगमन गर्ने र त्यसकै आधारमा रिपोर्ट सार्वजनिक गर्ने काम पक्कै पनि उपलब्धी मुलक हुन सक्दैन । सोही कार्यक्रममा डाक्टर अरुणा उप्रेतीले भनेका कतिपय कुराहरु सम्झदा बजारीया चिजहरु केही पनि सेवन गर्न सक्ने अवस्था छैन । उप्रेतीले भने अनुसार बच्चाहरुले निकै मन पराउने चाउचाऊमा विभिन्न भिटामिनको विज्ञापन बजाएर उत्पादक कम्पनीहरुले जानाजान बच्चाको स्वास्थय कमजोर बनाएका मात्रै छैनन अड्डी समेत कमजोर बनाएका छन । आकर्षक विज्ञापनको पछि लाग्दा कलिला बालबालिकाको स्वास्थ्यमा गम्भिर असर परेको छ । सेलरोटी, समोसा, पकौडा, जेरी, पुरी,दुनोट आदि तयारी खानेकुरामा व्यापारीले व्यापार सुरु गरेदेखीको तेल मिसाएर उपभोक्ताको स्वास्थ्यमा गम्भिर लापरवाही गरेका छन । जवकी एक पटक खानेकुरा पकाइसकेको तेल अर्कोपटकको लागि अयोग्य हुन्छ । उपभोक्ताको बाध्यता छ सधैभरी आफैले सामल बोकेर हिड्न पनि सम्भव हुँदैन बाध्य भएर बाहिरको खानेकुरा सेवन गर्नु र रोगको सक्रमण भित्राउनु । अझ गाऊँ घरमा न त उपभोक्तालाई आफुले खरिद गर्ने र सेवन गर्ने खाद्यन्नको उत्पादन मिति थाहा हुन्छ , न त मिति सकिने अवधि नै । पहिलो कुरा दुर्गम भेगमा नागरिकले सजिलैसाग सर–सामान पाउँदैनन बल्लतल्ल पाएको सामानमा आँखा लगाउने ज्ञान पनि उनीहरुमा हुँदैन ।
अझँ चाडवाडको सिजन आउँनै बाँकी छ , जव चाडवाडको सिजन नजिकिन्छ व्यापारीहरु उपभोक्ता ठग्नतिर मात्रै उद्यत देखिन्छन । कृत्रिम अभाव सृजना गरेर कालोबजारी गर्नेदेखी उपभोक्ताको स्वास्थ्यमा समेत गम्भिर लेखवाल गर्ने व्यापारीहरुको बोलवाला छ यतिबेला । जतिबेला बजार अनुगमनमा तिव्रता आउँछ त्यतिबेला बल्ल उपभोक्ताको चेत खुल्छ , हामी यति हदसम्मको प्रदूषित खानेकुरा पनि खान बाध्य भइरहेका रहेछौँ भन्ने तर्फ । उपभोक्ता स्वयम सचेत नभएसम्म व्यापारीको यस्तो प्रवृति कायमै नरहला भन्न सकिदैन । पछिल्लो समयमा खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभाग र विभिन्न उपभोक्तावादी संघसस्थाको अनुगमन पश्चात पत्ता लाग्यो आम बालक , बृद्ध, अशक्त र रोगीले अमृत मानेर सेवन गर्ने गरेको दुधमा दिशामा पाइने जिवाणुको मात्रा अत्याधिक हालेर बजार पठाइदो रहेछ । डेरी सञ्चालकलाई आफुले दिशामा पाइने जिवाणु हालेर पठाएको दुध बालक, बृद्ध, रोगी, सुत्केरी र गर्भवती महिलाले सेवन गर्छन भन्ने सम्मको हेक्का पनि नहुनु निकै लाजमर्दो विषय हो । दुधमा न्यूनतम चिल्लो पदार्थ, ठोस पदार्थ नराख्ने, कोलिफर्मको मात्रा अत्याधिक राख्ने, मिति गुज्रिसकेको धुलो दुध सिसाएर पठाउने प्रवृति हावी छ । मूल्य अनि अस्व्यस्त शहरको दैनिकी , जेनतेन जिवन गुजारा गर्न पुगेका शहरवासीमाथि कथित व्यापारीहरुले जानाजान अत्याचार गरिरह्दा पनि सम्बन्धित निकाय मौन रहनुले पक्कै पनि सुभ संकेत गरेको भने छैन । अमृत मानेर सेवन गरिने दुधमा दिशामा पाइने जिवाणु समेत घुसाएर उपभोक्ताको स्वास्थ्यमा खेलवाड गर्ने व्यापारीहरुमाथि कस्तो खालको कारवाही हुनुपर्छ ? यसमा सबैको साझा जवाफ हुन्छ हदैसम्मको कारवाही । तर सरकार यसखाले विषयमा पटक पटक चुक्दै र झुक्दै आएको छ उता व्यापारीहरु उपभोक्ता ठगिरहेका छन । यो अहिलेको समस्या भने । हुन त गोठदेखी ओँठसम्म दुध सफा हुनुपर्छ भनिन्छ तर गोठदेखी दुषित हुँदै आएको दुध ओँठमा पुग्दा विष बन्न पुग्छ ।
सरकार र सम्बन्धित सरोकारवालाले उपभोक्ताको स्वास्थ्यमाथि जानाजान खेलवाड गर्नेहरुमाथि हदैसम्मको कारवाही गरी आगामी दिनमा सो प्रवृति दोहोरिन नदिनेतर्फ सचेत गराउने भन्दा पनि उल्टै व्यापारीका आन्दोलनमा सामु घुँडा टेक्दै आइरहेको इतिहासँ विद्यमान छ । नाजायज माग राखेर आन्दोलन गर्ने व्यापारीको मनोवृति बढाउने काममा सरकार लागिपरेको भान भइरहेको छ । कोलिफम अर्थात दिशामा पाइने जिवाणुको मात्रा शून्य हुनुपर्नेमा चौविस सय सम्म पु¥याएर उपभोक्तालाई विष पान गराइरहेका डेरी सञ्चालहरुमाथि कारवाही गर्न समेत सरकार र सम्बन्धित सरोकारवाला निकायले आँट गरेन । डेरी सिलबन्दी गर्न पुगेका अनुगमनकर्तामाथि डेरी सञ्चालकले अवरोध पु¥याएपछि त्यसलाई माथ गर्ने आँट सरोकारवालाले गर्न सकेनन । यो भन्दा दुखद पक्ष के हुन सक्छ ? जसले गल्ती गर्छ यसकै डर धम्कीको खप्की सहनुपर्ने बाध्यता छ ।
सरकारले केही समयअघि सुन चाँदीको बजार अनुगमन ग¥यो । महगो भजार भाऊ त्यसमा पनि मिसावट गरेर उपभोक्ता ठगेको पाइएपछि कारवाही गर्ने चेतावनी दिएको सरकारका सामु उसको कारवाही केवल फिक्का सावित भयो । धमाधम सुनचाँदी व्यापारीहरु आफुहरुले मिसावट गर्न पाउनुपर्ने, उपभोक्ता ठग्न पाउनुपर्ने घुमाउरो माग लिएर व्यवसाय नै बन्द गरेर आन्दोलनमा होमिए । साता दश दिनसम्म लगातार व्यवसाय बन्द गरेर आन्दोलन गरेपछि सरकार बाध्य भएर सुन चाँदीमा सिसावट गर्न दिने र उपभोक्ता ठग्न दिने विषयमा सहमत भयो । सिधा भाषामा नभनिएपनि व्यापारीको माग उपभोक्ता ठग्न पाउनु भन्ने नै थियो । त्यसपनि दुध र पानीको अनुगमन शुरु भयो । यी दुई अत्यन्तै संवेदनशील र अत्यावश्यक पेय पदार्थमाथिको अनुगमन पनि फितलो भयो । उपभोक्ताको हितको लागि सरकारी निकाय खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभाग छ , उपभोक्ता हित संरक्षण ऐन छ , कालोबजार नियन्त्रण गर्ने ऐन छ, वाणिज्य तथा आपुर्ति मन्त्रालय र सो मातहतको विभाग छ । विभिन्न गैरसरकारी संघसस्थाहरु पनि उपभोक्ताको हितको लागि खोलिएका छन, उपभोक्ता अधिकारवादी सस्थाहरु उतिकै क्रियाशिल छन तर पनि आम उपभोक्ताहरु बर्षोदेखी ठगिर्दै र चेपिदै आइरहेका छन । खाद्यन्नमा मिसावट एउटा समस्या हो भने तौलमा गडबडी गर्ने अर्को समस्या निकै पेचिलो बन्दै गइरहेको छ । न्यूनतम मापदण्ड पनि नपु¥याई सामानको बिक्री वितरण गर्नेहरुमाथि अनुगमन गर्दा उनीहरुकै धम्की र आन्दोलनको चेपुवामा सरकार पर्ने गर्छ । खानेपानी वितरण गर्ने निकायमाथि अनुगमन गर्नसाथ उनीहरुले अत्यावश्यक ऐन छ भन्ने कुरा विर्सेैर पानी ढुवानी ठप्पै गरे । सरकारले उनीहरुका मागमा सामु घुाडा टेक्यो र व्यवसायीको जित भएपछि पानीको ढुवानी सेवा सुचारु भयो । फेरी ग्यासँवालाको आन्दोलन शुरु भएको छ । कोशी ग्याँस कम्पनीले आफ्नो कम्पनीको ग्याासमा तीन केजीसम्म कम गरेर बेच्ने गरेको पाइएपछि अनुगमन अघि बढाएको सम्बन्धित निकाय ग्यासँ व्यवसायीको आन्दोलन गर्ने चेतावनीका अगाडी निरिह बन्न पुग्यो । आफुहरुले पाउने कमिशनको मात्रा बढाउनुपर्ने उनीहरुको माग छ , तर व्यापारीहरु कहिल्यै पनि आफुले गरेको गल्ती स्विकार्ने पक्षमा देखिदैनन । अनुगमन गरेजस्तै गर्छ सम्बन्धित निकाय, व्यापारीहरु आन्दोलन गर्छ सरकारले वार्ता गर्छ र व्यापारीको माग मुताविक निर्णय गर्छ । आखिर जसको भैँसी उसकै लाठीको अवस्था विद्यमान रहीरहन विडम्बना छ ।
गल्ती गर्नेहरुले गल्ती स्विकार्ने अवस्था हामीकहाँ हराउँदै गएको प्रतित भइरहेको पाइन्छ । जस्ले गल्ती गर्छ उसकै हप्कीदप्कीमा सरकार चुक्दै गइरहेको छ । उपभोक्ता बाध्य छन नचाहेर पनि उनीहरु विशाक्त दुध र पानी लगाएका पेय पदार्थ र खाद्यन्न सेवन गर्नको नन सेवन गर्न बाध्य छन । नखाऊ अरु विकल्प छैन खाऊँ विष मिसाइएको छ भन्ने जान्दा जान्दै कसरी खाऊँ ? यो दोधारमा उपभोक्ताहरु रोमलिएका छन । आखिर यो अवस्थाको अन्त्य कहिले होला ? स्वयम उपभोक्ताहरु नै यसतर्फ चनाखो हुनुपर्ने भएको छ ।
aryalyamuna44@gmail.com
No comments:
Post a Comment