संघीयतामा भारत र चीनको टक्कर
-कुमुद लोहनी-
................................................................................
मैले प्रचण्डलाई पनि भनेको छु कि तपाईँहरु फस्नुभयो । जातीय राज्य र एक मधेश एक प्रदेश बन्यो भने देश टुक्रिन्छ । त्यो अवस्थामा नेपालमा सीधासीधा चीन र भारतको टक्कर हुन्छ । यो कुरा युरोपियनहरुले चाहिरहेका छन् । नेपाललाई कमजोर पारेर यहाँको वेसमा टेकेर चीनको तिब्बत फुटाउने, अनि एकैसाथ भारतलाई पनि कमजोर पार्ने रणनीतिमा युरोपियनहरु छन् ।
.................................................
अब निकास साझा बनाउनुपर्छ । कसैलाई निषेध गरेर राजनीतिक निकास हुँदैन, देशमा उन्नति पनि हुँदैन । मेरो प्रस्ताब - राजालाई पनि सेरेमोनियल बनाएर ल्याइदिए हुन्छ ।
अब निकास साझा बनाउनुपर्छ । कसैलाई निषेध गरेर राजनीतिक निकास हुँदैन, देशमा उन्नति पनि हुँदैन । मेरो प्रस्ताब - राजालाई पनि सेरेमोनियल बनाएर ल्याइदिए हुन्छ ।
.....................................................................
नयाँ दिल्ली जाँदा मैले भारतीय जनता पार्टीका धेरै नेतासँग अन्तरंग कुराकानी गर्ने अवसर पाएँ । नेपालप्रति उनीहरुको दृष्टिकोणमा पहिलेका नेता र सरकारभन्दा आकास जमिनको फरक छ । केही गरौँ भन्ने अठोट लिएर म्यान अफ एक्सन नेताका रुपमा भारतमा नरेन्द्र मोदी आएका छन् । भारतमा पनि धेरै पछि यस्ता राजनेता आएका छन् । उनको भारतप्रति मात्र होइन, नेपाल र नेपालीप्रति अगाध आस्था र विश्वास निकै रहेको मैले अनुभूत गरेँ । हिजो त्यही भारतमा नेपालीहरु बहादुर, चौकीदार, कामदारका रुपमा स्थापित थिए । अहिले त्यो अवस्था छैन । अहिले नेपालीहरु शीर्ष भारतीय नेताका सल्लाहकारका रुपमा छन् । अधिकांश नेताका नेपाली सल्लाहकार छन् । नेताहरुले नेपालीलाई सम्मान दिएका छन् । यो हाम्रा लागि ठूलो अवसर हो ।
भारतसँग मिलेर हाम्रो प्राकृतिक श्रोतबाट उपलब्धी लिने यही समय हो । किनभने अहिले नेपालप्रति सकारात्मक राजनेता छन् । उनलाई सल्लाह दिने नेपालप्रति सकारात्मक व्यक्तिहरु छन् र स्वयम् नेपालीहरु न त्यहाँको नीतिनिर्माण तहमा प्रभाव राख्ने हैसियतमा छन् । अरु सबै कुरा छाडेर विकासमा जोड दिने हो भने देशको उन्नति गर्ने समय यही हो । त्यसकारण अहिले बुद्धिमतापूर्ण निर्णय गर्नेबेला भएको छ ।
नरेन्द्र मोदीले भनेका छन्, भारत सित्यैँमा हैन, पैसा तिरेर नेपालको विजुली लिन तयार छ । यसको मर्म हामीले बुझ्नुपर्छ । मोदी नेपाल भ्रमणमा पहिलोपटक आएपछि भारतप्रति नेपालीहरुको दृष्टिकोण परिवर्तन भयो । उहाँले गौतमबुद्ध जन्मेको देश भनिदिनुभया जुन रेकर्डेड भएको छ । भोलि भारतले बुद्ध दावा गर्न नमिल्ने अवस्था स्वयम् मोदीले बनाइदिनुभएको छ । उहाँले पशुपतिनाथ, माता जानकीको तारिफ गरिदिनुभयो । मिलेर काम गर्ने अवसर उहाँले सिर्जना गरिदिनुभएको छ । यो नेपालका लागि आउने बडो दुर्लभ अवसर हो ।
अहिले सहजै राष्ट्रले निकास पाउने अवस्था छैन । एमाओवादीका नेता प्रचण्ड जातीयताका आधारमा संघीयता छाड्न सक्नुहुन्न । किनभने यो उहाँहरुले नै उचाल्नुभएको हो । उहाँहरु फस्नुभयो । मैले यो कुरा प्रचण्डलाई पनि भनेको छु कि तपाईँहरु फस्नुभयो । जातीय राज्य र एक मधेश एक प्रदेश बन्यो भने देश टुक्रिन्छ । त्यो अवस्थामा नेपालमा सीधासीधा चीन र भारतको टक्कर हुन्छ । यो कुरा युरोपियनहरुले चाहिरहेका छन् । नेपाललाई कमजोर पारेर यहाँको वेसमा टेकेर चीनको तिब्बत फुटाउने, अनि एकैसाथ भारतलाई पनि कमजोर पार्ने रणनीतिमा युरोपियनहरु छन् । यो अवस्थालाई प्रचण्डहरुले मध्यनजर गर्नुपर्छ ।
अब निकास साझा बनाउनुपर्छ । कसैलाई निषेध गरेर राजनीतिक निकास हुँदैन, देशमा उन्नति पनि हुँदैन । मेरो प्रस्ताब छ कि राजालाई पनि सेरेमोनियल बनाएर ल्याइदिए हुन्छ । भोलि राष्ट्रपतिका बिषयमा थेग्नै नसकिने बिबाद उत्पन्न हुन्छ । जस्तो, अहिले रामवरण यादब हुनुहुन्छ । भोलि प्रश्न उठ्छ, यादब हुन्छ भने झा किन नहुने, मुसहर किन नहुने, चमार किन नहुने ? राई, लिम्बु, झाँगड किन नहुने ? राजाले कम्तिमा सबै जातजातिलाई एउटा सुत्रमा राखेका त थिए । यो कुरा किन बिर्सने ? कार्यकारी अधिकार प्रधानमन्त्रीले लिए हुन्छ । बर्षमा केही रमक दिएर राजालाई राखिदिँदा देशमा सद्भाव बृद्धि हुन्छ भने किन नमान्ने ? वास्तवमा यो कुरा प्रचण्डले पनि मान्नुपर्छ, यदि राष्ट्र जोगाउने हो भने ।
बिपी कोइरालाले भारतमा सशस्त्र क्रान्तिको कुरा गर्नुभयो तर उहाँ मेलमिलापको मुद्दा लिएर स्वदेश आउनुभयो । देशको मूल्यमा उहाँ आउनुभएको हो । राष्ट्र रहेन भने कसरी प्रजातन्त्र रहन्छ ? विपीले लिएको अडान अहिले पनि सान्दर्भिक छ । नेपालमा विदेशीको चलखेल भएकै रहेछ । बेलायती राजदूतले धर्मका बारेमा बोले । त्यसकारण प्रचण्ड राजनेता हुनुपर्छ, एमाओवादी नेतामात्र होइन । सम्पन्न नेपाल बनाउन सबैले गल्ती सच्याउनुपर्छ ।
एउटा घटना यहाँ सान्दर्भिक होला । अमेरिकामा उपचारका लागि जानुअघि बिपीले एकदिन मलाई घरमा बोलाउनुभयो । उहाँ खाटमा पल्टिनुयो, म कुर्शी तानेर बसेँ । ‘म तिमीलाई राजनीति सिकाउँछु,’ विपीले भन्नुभयो । २०३६ सालको जनमतसंग्रहमा बुहदलको हार भएपछिको प्रसंग हो यो । उहाँले भन्नुभयो, ‘हेर, मैले जानेर हार स्वीकार गरेको छु । राजालाई फाल्न मलाई समय लाग्दैन । सातदिनमा फाल्नसक्छु । मनमोहन अधिकारीहरु मसँग मिलेर आन्दोलन गर्न तयार छन् । तर म कम्युनिष्टहरुसँग सम्झौता गर्दिन । राजाले यो कुरा बुझेनन् । राजा महेन्द्रले पनि गल्ती गरे । इन्डिया हामीलाई सिध्याउन लागेको छ । हामी सिद्धिने वित्तिकै राजालाई समाप्त पार्न सजिलो छ । भारतमा रसियाको प्रभाव बढेर गएको छ । डिफेन्स प्याक्ट छ । राजालाई सिध्याउन नेताहरु लागेका छन् । गान्धी परिवारको सहानुभूति राजालाई छैन । हामीले बिष पियर भए पनि राजासँग सम्झौता गर्नेपर्छ । यसमा मात्रै राजाको पनि भविश्य छ, हाम्रो पनि पनि छ ।’ यो कुरा महसुस गर्ने बेला अब पनि भएन र ?
(लोहनी नेपाली कांग्रेसका महासमिति सदस्य हुन् । )
भारतसँग मिलेर हाम्रो प्राकृतिक श्रोतबाट उपलब्धी लिने यही समय हो । किनभने अहिले नेपालप्रति सकारात्मक राजनेता छन् । उनलाई सल्लाह दिने नेपालप्रति सकारात्मक व्यक्तिहरु छन् र स्वयम् नेपालीहरु न त्यहाँको नीतिनिर्माण तहमा प्रभाव राख्ने हैसियतमा छन् । अरु सबै कुरा छाडेर विकासमा जोड दिने हो भने देशको उन्नति गर्ने समय यही हो । त्यसकारण अहिले बुद्धिमतापूर्ण निर्णय गर्नेबेला भएको छ ।
नरेन्द्र मोदीले भनेका छन्, भारत सित्यैँमा हैन, पैसा तिरेर नेपालको विजुली लिन तयार छ । यसको मर्म हामीले बुझ्नुपर्छ । मोदी नेपाल भ्रमणमा पहिलोपटक आएपछि भारतप्रति नेपालीहरुको दृष्टिकोण परिवर्तन भयो । उहाँले गौतमबुद्ध जन्मेको देश भनिदिनुभया जुन रेकर्डेड भएको छ । भोलि भारतले बुद्ध दावा गर्न नमिल्ने अवस्था स्वयम् मोदीले बनाइदिनुभएको छ । उहाँले पशुपतिनाथ, माता जानकीको तारिफ गरिदिनुभयो । मिलेर काम गर्ने अवसर उहाँले सिर्जना गरिदिनुभएको छ । यो नेपालका लागि आउने बडो दुर्लभ अवसर हो ।
अहिले सहजै राष्ट्रले निकास पाउने अवस्था छैन । एमाओवादीका नेता प्रचण्ड जातीयताका आधारमा संघीयता छाड्न सक्नुहुन्न । किनभने यो उहाँहरुले नै उचाल्नुभएको हो । उहाँहरु फस्नुभयो । मैले यो कुरा प्रचण्डलाई पनि भनेको छु कि तपाईँहरु फस्नुभयो । जातीय राज्य र एक मधेश एक प्रदेश बन्यो भने देश टुक्रिन्छ । त्यो अवस्थामा नेपालमा सीधासीधा चीन र भारतको टक्कर हुन्छ । यो कुरा युरोपियनहरुले चाहिरहेका छन् । नेपाललाई कमजोर पारेर यहाँको वेसमा टेकेर चीनको तिब्बत फुटाउने, अनि एकैसाथ भारतलाई पनि कमजोर पार्ने रणनीतिमा युरोपियनहरु छन् । यो अवस्थालाई प्रचण्डहरुले मध्यनजर गर्नुपर्छ ।
अब निकास साझा बनाउनुपर्छ । कसैलाई निषेध गरेर राजनीतिक निकास हुँदैन, देशमा उन्नति पनि हुँदैन । मेरो प्रस्ताब छ कि राजालाई पनि सेरेमोनियल बनाएर ल्याइदिए हुन्छ । भोलि राष्ट्रपतिका बिषयमा थेग्नै नसकिने बिबाद उत्पन्न हुन्छ । जस्तो, अहिले रामवरण यादब हुनुहुन्छ । भोलि प्रश्न उठ्छ, यादब हुन्छ भने झा किन नहुने, मुसहर किन नहुने, चमार किन नहुने ? राई, लिम्बु, झाँगड किन नहुने ? राजाले कम्तिमा सबै जातजातिलाई एउटा सुत्रमा राखेका त थिए । यो कुरा किन बिर्सने ? कार्यकारी अधिकार प्रधानमन्त्रीले लिए हुन्छ । बर्षमा केही रमक दिएर राजालाई राखिदिँदा देशमा सद्भाव बृद्धि हुन्छ भने किन नमान्ने ? वास्तवमा यो कुरा प्रचण्डले पनि मान्नुपर्छ, यदि राष्ट्र जोगाउने हो भने ।
बिपी कोइरालाले भारतमा सशस्त्र क्रान्तिको कुरा गर्नुभयो तर उहाँ मेलमिलापको मुद्दा लिएर स्वदेश आउनुभयो । देशको मूल्यमा उहाँ आउनुभएको हो । राष्ट्र रहेन भने कसरी प्रजातन्त्र रहन्छ ? विपीले लिएको अडान अहिले पनि सान्दर्भिक छ । नेपालमा विदेशीको चलखेल भएकै रहेछ । बेलायती राजदूतले धर्मका बारेमा बोले । त्यसकारण प्रचण्ड राजनेता हुनुपर्छ, एमाओवादी नेतामात्र होइन । सम्पन्न नेपाल बनाउन सबैले गल्ती सच्याउनुपर्छ ।
एउटा घटना यहाँ सान्दर्भिक होला । अमेरिकामा उपचारका लागि जानुअघि बिपीले एकदिन मलाई घरमा बोलाउनुभयो । उहाँ खाटमा पल्टिनुयो, म कुर्शी तानेर बसेँ । ‘म तिमीलाई राजनीति सिकाउँछु,’ विपीले भन्नुभयो । २०३६ सालको जनमतसंग्रहमा बुहदलको हार भएपछिको प्रसंग हो यो । उहाँले भन्नुभयो, ‘हेर, मैले जानेर हार स्वीकार गरेको छु । राजालाई फाल्न मलाई समय लाग्दैन । सातदिनमा फाल्नसक्छु । मनमोहन अधिकारीहरु मसँग मिलेर आन्दोलन गर्न तयार छन् । तर म कम्युनिष्टहरुसँग सम्झौता गर्दिन । राजाले यो कुरा बुझेनन् । राजा महेन्द्रले पनि गल्ती गरे । इन्डिया हामीलाई सिध्याउन लागेको छ । हामी सिद्धिने वित्तिकै राजालाई समाप्त पार्न सजिलो छ । भारतमा रसियाको प्रभाव बढेर गएको छ । डिफेन्स प्याक्ट छ । राजालाई सिध्याउन नेताहरु लागेका छन् । गान्धी परिवारको सहानुभूति राजालाई छैन । हामीले बिष पियर भए पनि राजासँग सम्झौता गर्नेपर्छ । यसमा मात्रै राजाको पनि भविश्य छ, हाम्रो पनि पनि छ ।’ यो कुरा महसुस गर्ने बेला अब पनि भएन र ?
(लोहनी नेपाली कांग्रेसका महासमिति सदस्य हुन् । )
Comments
Post a Comment